“Niets over ons, zonder ons”

De betrokkenheid van ervaringsdeskundige studenten bij het vormgeven van onderwijs is niet alleen een verrijking, maar ook een essentiële voorwaarde van het VN-verdrag: "Niets over ons, zonder ons". Het unieke perspectief van deze studenten, speelt een belangrijke rol in het verfijnen en versterken van het onderwijsbeleid. Ze komen vaak met waardevolle ideeën voor het verbeteren van het onderwijs, voorstellen die leiden tot een leeromgeving die meer in lijn is met hun behoeften en verwachtingen.

Studentenplatforms, voor en door studenten met een ondersteuningsvraag, zijn essentieel voor het bevorderen van inclusiviteit en toegankelijkheid binnen onderwijsinstellingen. Door deze studenten actief te betrekken bij het ontwikkelen en implementeren van onderwijsbeleid, kunnen onderwijsinstellingen zorgen voor een meer inclusieve en representatieve benadering.

Hulpmiddel voor het organiseren van studentenparticipatie

Het CLEAR-model van Lowndes, Pratchett en Stoker (2006) kun je als hulpmiddel inzetten om de participatie van studenten zo effectief mogelijk te organiseren. CLEAR is een acroniem van de eerste letters van relevante factoren: Can do, Like to, Enabled to, Asked to, Responded to.

Tips voor actieve betrokkenheid van studenten met een ondersteuningsvraag

1. Geef duidelijke informatie over participatiemogelijkheden.
2. Bied meerdere mogelijkheden om te participeren. Sluit aan bij studenten met verschillende voorkeuren, behoeftes en belemmeringen, zodat zij zich kunnen laten horen. Denk hierbij aan: Tijd (tijdsbestek/tijdstip) - Vorm -Anoniem of niet - Fysiek of online.
3. Train de studenten. Voor het opdoen van vaardigheden en kennis om effectief te participeren. Voor velen is het de eerste keer. Zorg dat zij zich hierop kunnen ontwikkelen met bijvoorbeeld een training over advies geven en wet- en regelgeving.
4. Neem ideeën en ervaringen van studenten serieus. Studenten met een ondersteuningsvraag, die willen participeren, zijn intrinsiek gemotiveerd. Zij willen drempels weghalen voor ook andere studenten die belemmering ervaren.
5. Bied een (financiële) vergoeding. Zoals een cadeaubon, lunch of geldbedrag: een realistische vergoeding die aansluit bij de verrichte inspanningen. Sommigen hebben een uitkering, dan kan bijverdienen hierop invloed hebben. Houd hier rekening mee!
6. Geef een terugkoppeling. Laat áltijd weten wat er met de input is gedaan en licht dat toe. Blijf vooral in gesprek met studenten. Bijvoorbeeld met een evaluatiemoment.

Studentenplatforms in de spotlight

Studentenparticipatie kan op diverse manieren worden georganiseerd, waardoor de stem van elke student gehoord wordt en waarde toevoegt. Zo creëren we onderwijsinstellingen die de diversiteit van hun studentenpopulatie weerspiegelen en vieren. Dit is niet alleen een voorbeeld van uitstekend beleid, maar ook een inspirerende stap richting een inclusievere samenleving.

Het platform biedt persoonlijke, warme welkomstgesprekken voor nieuwe leden, waaronder studenten met ondersteuningsbehoeften. Voor toegankelijke communicatie zijn twee WhatsAppgroepen opgezet: één voor officiële mededelingen en een andere voor vrije gesprekken. Op beleidsniveau is het PowerPlatform een belangrijk aanspreekpunt voor decanen, waarbij Mélisa en haar team feedback geven op voorzieningen voordat deze definitief worden. Ze navigeert door diverse dilemma's, zoals het afwegen van de behoeften van verschillende studentengroepen, zoals degenen met gehoorproblemen tegenover studenten met luchtwegaandoeningen.

“Vloerbedekking is prettiger voor mensen met een auditieve beperking, maar voor mensen met luchtwegproblemen kan het juist vervelend zijn als er in de vloerbedekking van alles blijft hangen”

Ondanks bureaucratische uitdagingen en soms frustrerende processen, voelt ze dat haar inspanningen geleidelijk meer invloed krijgen binnen de hogeschool.

Lees meer over het PowerPlatform van Hogeschool Utrecht

Tegenwoordig valt het platform onder Studentenzaken en is het officieel een studentenorganisatie. Voorlopig de beste plek, volgens Renate. “We krijgen hier veel vrijheid en geld om activiteiten te organiseren. Ook kunnen we in deze positie gebruikmaken van andere middelen van de universiteit, zoals communicatie en de bekendheid bij studieadviseurs. 

“De focus van het platform ligt bij het studeren met een functiebeperking. Maar studenten die nergens anders terechtkunnen, zijn ook welkom bij het platform”

Het platform staat op de wachtlijst voor een fysieke plek binnen de universiteit. “We zouden graag een inloopspreekuur willen houden. We denken dat dat de laagdrempeligheid vergroot. We hebben een nieuwsbrief voor een brede groep belangstellenden en studenten kunnen elkaar spreken via een Teams-omgeving.

Lees meer over het Platform Onbeperkt Studeren van Universiteit Utrecht

Kai: “Dit panel voert opdrachten uit voor de Hogeschool van Amsterdam én Limitless en ontvangt daarvoor een kleine vergoeding. Dit varieert van aanwezig zijn tijdens een open dag tot het bijdragen aan verbeteringen binnen de school zelf.” De coördinatie van deze initiatieven hebben zij overgedragen aan andere medewerkers van de hogeschool. Ook worden zij ondersteund door reguliere werknemers die de binnengekomen opdrachten voor het studentpanel+ verdelen of peercoaches aan studenten koppelen.

“Door te focussen op studenten én docenten, is het mogelijk de studenten eerder te helpen”

Het platform staat met studenten in contact via e-mail, Instagram, twee WhatsApp-groepen en een nieuwsbrief. Ook organiseren ze verschillende workshops en studiebijeenkomsten.

Ilse: “Ik kreeg vorig jaar regelmatig berichten van studenten die ons werk ontzettend waarderen, dat ze eindelijk begrip kregen. Ik kan me geen betekenisvoller bijbaantje voorstellen.”

Lees meer over het studentenplatform van Hogeschool Amsterdam

Het nieuwe platform, nog in oprichting, heeft bescheiden ambities en is van plan regelmatig lunches te organiseren. Deze lunches dienen een tweeledig doel: ze bieden enerzijds een kans om feedback van studenten met een functiebeperking te verzamelen voor de onderwijsinstelling, en anderzijds fungeren ze als een veilige plek voor onderlinge steun en het gevoel van samenhang.

Om synergie te bevorderen, is besloten om zowel studenten als medewerkers onder dezelfde platformnaam samen te brengen, voortbouwend op een reeds bestaand online platform voor medewerkers met een functiebeperking.

“Het lijkt ons interessant om de ervaringen van beide groepen met elkaar te laten delen, zodat studenten zien dat medewerkers ook gewoon mensen zijn en je samen naar oplossingen kunt zoeken om de toegankelijkheid te vergroten”

“Een van de voorwaarden om een platform op te richten is dat je zelf een functiebeperking hebt”, aldus Eleana. “Dan heb je de ervaringsdeskundigheid om te zien welke behoefte er is en kun je vanuit daar een missie en visie ontwikkelen. Daarnaast is het makkelijker een platform op te richten als er vanuit het bestuur van de onderwijsinstelling aandacht is voor het onderwerp. Dan zijn er medewerkers die je kunnen helpen. Je kunt dan ook aanspraak maken op diensten en budget van de instelling.”

Lees meer over het studentenplatform van de Haagse Hogeschool

“Studenten met een functiebeperking hebben een afgezonderde positie binnen de maatschappij. Het is fijn om niet altijd uit te hoeven leggen waar je last van hebt, dat je bij mensen terecht kunt die snappen waar je mee zit“

Het platform van de TU Delft onderhoudt op diverse manieren contact met haar leden. Een belangrijke tool daarbij is WhatsApp, waarbij ze de nieuwe 'community'-functie benutten. Marissa licht toe dat binnen deze community verschillende chatgroepen zijn, variërend van casual gesprekken tot studiegerelateerde chats. Met veel internationale studenten op de TU Delft, wordt de meeste communicatie in het Engels gevoerd voor maximale inclusiviteit.

Leden van het platform zijn ook actief als vrijwilligers in verschillende commissies. Zoals een 'promoco' die zich richt op promotie en het beheren van social media-accounts. Een andere commissie organiseert maandelijkse activiteiten, ook voor studenten van andere universiteiten.

Marissa is betrokken bij de commissie die de TU Delft adviseert. Een belangrijke taak is de jaarlijkse evaluatie van universiteitsgebouwen. Om continuïteit te waarborgen, vernieuwt het bestuur geleidelijk: elk halfjaar wordt de helft van de groep vervangen, waarbij elk lid in principe voor een jaar dient.

Lees meer over het platform van TU Delft